تأثیر تفکر انتقادی و بافت موقعیتی در ادراک گفتمان با نقش تعدیل‌کنندگی خصوصیات شخصیت

مقدمه: ادراک افراد از جهانی که در آن به سر می‌برند یکی از توانایی‌های انسان است که بر زندگی بشر اعم از تصمیم‌گیری یا عمل متناسب با موقعیت فرد تأثیر دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی عواملی است که می‌توانند در ادراک افراد نقش داشته باشند. روش: به این منظور تعداد 64 نفر از دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز تهران جنوب که در سال تحصیلی 94 ـ 93 مشغول به تحصیل بودند به‌طور تصادفی انتخاب شدند. آن‌ها بعد از پاسخ به پرسشنامه شخصیت پنج عاملی نئو و تفکر انتقادی کالیفرنیا، فیلمی را به مدت 5 دقیقه تماشا کردند که شامل یک دیالوگ ثابت می‌شد که در 4 بافت مختلف اجرا شده بود. سپس بر اساس آن به پرسشنامه‌ای در خصوص فیلم پاسخ دادند. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد که میان خصیصه‌های شخصیتی و تفکر انتقادی رابطه معناداری وجود ندارد. با این وجود سه توانایی شناختی تفکر استقرایی، ارزیابی و استنتاج با مکان نمایش داده شده در فیلم همبستگی داشت. درنهایت نتایج نشان دهنده همبستگی بین تفکر با مکان و ادراک افراد بود. نتیجه‌گیری: نتایج به دست آمده نشان داد که تفکر برای ادراک امری ضروری تلقی می‌شود. بافت موقعیت نیز با انتقال عناصر خود به‌عنوان واحدهای اطلاعاتی برای ادراک و با دخالت در نوع توانایی شناختی به کار گرفته شده بر نوع ادراک افراد تأثیر دارد.